Joanna Stodolna-Tukendorf

Jak rozpoznać hipermobilność?

Poznaj 6 nietypowych objawów hipermobilności w obrębie narządu ruchu

Hipermobilność (HK) jest rzadko diagnozowana. I to nie dlatego, że występuje sporadycznie – wręcz przeciwnie. Większość przypadków jest niezdiagnozowana, ponieważ objawy są zazwyczaj nietypowe.

Poniżej omawiam sygnały alarmowe, które powinny wzbudzić Twoją czujność w diagnostyce i pomóc w doborze odpowiedniej terapii.

Wiem, że ten artykuł nie należy do najkrótszych, ale przygotowałam go z myślą, aby po wydrukowaniu, stanowił podręczną ściągę.

Zapraszam serdecznie do lektury!

Sygnał alarmowy #1: Dolegliwości bólowe…

    • Nawracające dolegliwości bólowe o zmiennym nasileniu w obrębie mięśni, stawów lub kręgosłupa. Zazwyczaj pacjenci opisują ból jako rozlany i tępy. Bywa też kłujący, piekący oraz z mrowieniami.

    • Bóle są asymetryczne, występują w różnych częściach narządu ruchu, czy kilku odcinkach kręgosłupa równocześnie.

    • Często współistnieją potyliczne bóle głowy i drętwienia kończyn górnych.

    • Dolegliwości nasilają się szczególnie po dłuższym przebywaniu w pozycjach statycznych.

    • Siedzenie, jazda samochodem, praca przy komputerze, dłuższe stanie, wielokrotnie powtarzane ruchy, a nawet leżenie – powodują szybkie uczucie zmęczenia i stopniowo narastające dolegliwości wielostawowe.

    • Charakterystyczna jest zależność – ból po bezruchu, ulga po ruchu.

    • Inny objaw to uczucie bólów międzyłopatkowych, czy wrażenie „gwoździa w plecach” często występujący u karmiących kobiet, ale nie tylko. Czy wiesz, że to hipermobilni pacjenci najczęściej zgłaszają ból kręgosłupa piersiowego?

    • Nierzadko występuje potęgowanie lub nawroty dolegliwości po czynnikach oddziałujących na układ wegetatywny np. przechłodzenie, czy obniżających ogólną kondycję organizmu – infekcje, miesiączka, czy stres.

    • Osoby hipermobilne same określają siebie jako niemogące usiedzieć w jednym miejscu i znaleźć wygodnej pozycji z powodu narastających dolegliwości bólowych w różnych częściach ciała. Są nawet postrzegane przez innych, jako nadruchliwe, niespokojne.

Sygnał alarmowy #2: Nadruchomość stawów…

  • “Przeskakiwanie” w stawach, ich „uciekanie” i uczucia braku pewności stawu – na to najczęściej skarżą się osoby hipermobilne. Notorycznie występują tzw. trzaski, tarcie i chrupanie podczas ruchu.
  • Nadruchomość stawów kręgosłupa również objawia się brakiem płynności, „przeskakiwaniem” jego segmentów, trzaskami oraz „strzelaniem” podczas wykonywania ruchów.

  • Obserwuje się tendencję do pogłębiania krzywizn kręgosłupa, plecy okrągłe, pogłębioną lordozę i przodopochylenie miednicy.

  • W obrębie stawów krzyżowo-biodrowych nadruchomość często powoduje nieprawidłowe zjawisko torsji miednicy. Czyli przeciwstronnego skręcenia talerzy miednicy w płaszczyźnie strzałkowej.

  • Często występuje koślawość stawów łokciowych, nieosiowość stawu śródręczno-paliczkowego kciuka i śródstopno-paliczkowego palucha stopy (paluch koślawy, czyli haluks).

  • Objawy zaburzające statykę stawów, czyli: koślawość stawów kolanowych i skokowych.

  • Występowanie płaskostopia pozornego, stóp płasko-koślawych statycznych oraz wad stawów kolanowych, w postaci tyłowygięcia (przeprostów), koślawości lub szpotawości.

Ważna wskazówka:

U osób młodych, jest wręcz uznawana za atut pozwalający na wykonywanie imponujących ćwiczeń i „sztuczek”.

Osoby takie, bez specjalnego treningu, wykonują przesadne ruchy np. szpagat, mostek.

U części z nich, wraz z upływem lat, kiedy układ mięśniowy staje się mniej wydolny – zmniejsza się kontrola mięśniowa ruchu w stawach, przy pozostającej wiotkości torebek stawowych.

Ruchy do tej pory wykonywane na granicy bezpieczeństwa, zaczynają ją przekraczać, powodując nieustanne przeciążenia nadruchomych stawów, a także opisaną dalej niestabilność.

Zachodzi zjawisko określane jako „zacięcie zbyt luźnej szuflady” i ograniczenia biernego zakresu ruchomości stawu.

Stawy zaczynają reagować odruchem obronnym, mającym na celu ograniczenie nadmiernej ruchomości. Początkowo są to ograniczenia funkcjonalne – tzw. zablokowania czynnościowe.

Są one najczęściej występującą przyczyną okresowych intensywnych bólów kręgosłupa w nadruchomości.

Później mogą również powstawać, jako reakcja na przewlekłe mikrourazy, zmiany zwyrodnieniowo-wytwórcze krawędzi stawów będące odruchowym czynnikiem stabilizującym.

Sygnał alarmowy #3: Niestabilność stawów…

  • Zaburzenia w hipermobilności najczęściej dotyczą więzadeł, torebek stawowych, mięśni, ścięgien, połączeń kostno-ścięgnistych, kości i skóry. Nadruchomość stawów doprowadza do ich długotrwałych przeciążeń i często prowadzi do urazów ostrych.

  • W obrębie kręgosłupa obniżeniu ulega wydolność stabilizacyjna krążków międzykręgowych, co może prowadzić do niestabilności segmentów kręgowych.

  • Wykazano związek między nawracającym zwichnięciem rzepki, stawu skokowego i ramiennego, a hipermobilnością konstytucjonalną.

  • Według niektórych badaczy, u osób hipermobilnych rzadziej dochodzi do złamań chrzęstnokostnych związanych ze zwichnięciami rzepki. Prawdopodobnie na skutek rozluźnienia stawu i zmniejszonych sił dociskających i ścinających.

  • Niestabilność dotyczy również stawów żuchwowo-skroniowych. Jej następstwem bywa nawykowe zwichnięcie danego stawu i uszkodzenie jego dysku.

Sygnał alarmowy #4: Postawa niedbała…

Nadmierna ruchomość stawów bywa przyczyną postawy niedbałej utrwalonej.

  • Charakterystyczna „małpia” sylwetka z przodoprzesunięciem ku przodowi głowy i barków.

  • Kifotyzacja tułowia, ugięcie stawów biodrowych i kolanowych.

  • Albo tendencja do przyjmowania tzw. postawy kifolordotycznej („sway-back”). Czyli, z przeprostem w stawach kolanowych i biodrowych oraz pogłębionymi fizjologicznymi krzywiznami kręgosłupa. (Taka pozycja powoduje stałe przeciążenia zarówno w stawach kończyn dolnych, jak i całego kręgosłupa).

  • Oprócz postawy niedbałej mogą występować zaburzenia dynamiki chodu. M.in. chód bez propulsji i naprzemiennych współruchów kończyn górnych.

Sygnał alarmowy #5: Objawy fibromyalgii…

Fibromyalgia (FM) jest zaliczana do chorób z grupy nazywanej „reumatyzmem tkanek miękkich”. Schorzenie to, nie ma wyjaśnionej etiologii.

Charakteryzuje się przewlekłym, uogólnionym bólem mięśniowo-stawowym oraz bolesnością w 11 spośród 18 typowych punktach, zwanych „tender points”.

FM występuje u 2 do 4% populacji. Przeważnie u kobiet w wieku 30-50 lat, choć coraz więcej przypadków obserwuje się również u dzieci.
Schorzeniu towarzyszą:

  • zaburzenia metabolizmu serotoniny,
  • syntezy hormonu wzrostu,
  • poziomu jednego z nośników bólu zwanego substancją P,
  • zaburzenia snu IV fazy NREM,
  • bóle głowy i uczucie ciągłego zmęczenia, ze współistnieniem stanów depresyjnych.

Ważna wskazówka: u chorych hipermobilnych często stwierdzane jest współistnienie fibromyalgii, zwanej również „zespołem przewlekłego bólu” (ang. chronic pain syndrome, CPS) lub „zespołem przewlekłego zmęczenia.

U dużego odsetka dzieci, u których stwierdzono FM, rozpoznaje się współistniejącą hipermobilność konstytucjonalną.

Sygnał alarmowy #6: Zaburzenia koordynacji i funkcji proprioceptywnych

U osób z HK zaobserwowano występowanie zróżnicowanych zaburzeń koordynacji i funkcji proprioceptywnych – szczególnie w wieku rozwojowym.

Objawiają się one potykaniem, przewracaniem się, niepewnością chodu i stania związane ze zmienioną statyką sylwetki.

Ważna wskazówka:

Często osoby hipermobilne są niezborne ruchowo, mają trudności w grach zespołowych; testach sprawnościowych; ćwiczeniach wymagających dobrej koordynacji i precyzji ruchu (tzw. „debil mobil”).

Co ciekawe, dzieje się to przy jednoczesnym bezproblemowym wykonywaniu ćwiczeń gibkościowych. Występują trudności w dokładności ruchów, wypadanie przedmiotów z rąk oraz niewydolność na przeciążenia statyczne.

Jak podnieść swoją skuteczność diagnostyki hipermobilności?

Nie mam wątpliwości, że hipermobilność, mimo że jest poważnym schorzeniem, to wciąż zbyt rzadko rozpoznawanym.

Tymczasem jest tak wiele osób, które cierpią z powodu trudnej diagnostyki, że tym bardziej warto o tym mówić.

Znajomość i rozpoznanie objawów hipermobilności może nie tylko ułatwić postępowanie lecznicze. Ale także zmienić społeczne postrzeganie osób z nadmierną ruchomością stawów.

Dlatego tym bardziej zachęcam Cię do udostępnienia tego artykułu i regularnego przypominania sobie tych objawów.
Potrzebujesz zaawansowanej wiedzy i chcesz rozwijać swoje umiejętności w zakresie hipermobilności?

Jeśli czujesz, że wiedza o skutecznej diagnostyce i profilaktyce hipermobilności, mogłaby Ci się przydać…

… to zachęcam do sprawdzenia naszego materiału, w którym obszernie omawiam ten temat.

Gwarantuję, że po jego przerobieniu, zyskasz wiedzę, którą posiada niewielka liczba specjalistów. I mówię całkiem serio…

 

5 7 votes
OCEŃ ARTYKUŁ
Zapis
Powiadom o
guest
0 komentarzy
Inline Feedbacks
View all comments
0
Masz pytania? Koniecznie dodaj komentarz!x
Scroll to Top